Spiegelen: Je kind wil leren van jou en anderen imiteren

door Joost Nusselder Geupdate op:  oktober 27, 2023

Als baby leer je al vroeg te spiegelen. Het is een vorm van onbewust imiteren van iemand anders. Dit kan zijn imiteren van jou gedrag of imiteren van andermans gedrag.

Van peuter naar kleuter doeboek collectie

Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar

Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.

Koop bij Bol.com

Wat leert je kind van imiteren?

Kinderen imiteren niet alleen jou als ouder, maar ook hun oudere broers of zussen. Het imiteren begint voor jouw baby in de eerste instantie als communicatiemiddel.

Baby’s kunnen nog niet praten en terwijl zij eerst de gezichtsuitdrukkingen en handelingen van mama of papa volgen en proberen te begrijpen, zullen ze al snel proberen die te imiteren.

Zo koppelt jouw kind de intentie van deze handelingen en leert hij hoe te reageren in bepaalde situaties.

Nog wat verder zal jouw kleine ook jouw gebaren kunnen imiteren en daarna zal hij woordjes proberen na te zeggen. Langzamerhand leert jouw kindje steeds meer, door jou te imiteren.

Ik zal je straks nog meer vertellen over imitatiegedrag en je een aantal leuke tips meegeven.

Mijlpalen voor een kind in het kort

Het imiteren van

• gezichtsuitdrukkingen en deze koppelen aan emoties
• gebaren als wuiven en handjes klappen
• huiselijke klusjes (hier leuke taken speeltips), dagelijkse dingen in huis en ouders meehelpen
• gedrag van broertjes, zusjes en andere kinderen als communicatie
• gedrag van ouders, broertjes, zusjes en andere kinderen als methode om dingen aan te leren, eerst ondoordacht, later doordacht
• situaties buiten familiekring, denk aan bepaalde beroepen en hobby’s die het kind buiten tegenkomt
• anderen of juist het niet imiteren, het nemen van beslissingen om wel of niet mee te doen met anderen

Hoe leren kinderen van wat ze zien? Van baby tot tiener

Baby’s en opgroeiende kinderen leren door dat wat ze van hun ouders zien te bestuderen en na te bootsen. Je ziet dat je baby je volgt en dat hij reageert op emoties.

Ik zal de fases van jouw kind met je doorlopen, van baby tot tiener.

Door ons te observeren en na te bootsen leren onze kleintjes alles over de wereld waarin ze opgroeien.

Ze leren als baby eerst onze uitdrukkingen interpreteren en de handelingen of situaties die daarbij horen te koppelen, vervolgens gaan ze onze gezichtsuitdrukkingen nabootsen en wat later onze gebaren nadoen.

Daarna komt taal en gedrag aan bod.

Ik zal beginnen met je te vertellen over de babyfase en zo steeds een stapje verder gaan.

0-1 jaar baby

Van 0 tot 12 maanden leren baby’s intenties interpreteren door de handelingen van hun ouders te lezen.

Door deze te imiteren krijgt jouw baby steeds meer vaardigheden. Vooral de handelingen die voor jouw kind fascinerend zijn, hebben een grotere kans om geïmiteerd te worden.

Na een maand of negen leert jouw baby uit het gedrag van zijn ouders of opvoeders situaties inschatten en hoe hij zelf erop moet reageren.

Jouw kleine is zich nu bewust van zijn imitatiegedrag en gaat doelgerichter te werk. Hij begint gebaren te imiteren als zwaaien en handjes klappen.

Met dit boekje kan jouw baby emoties en situaties leren linken en begrijpen. Het is een Engelstalig boekje, maar het gaat hier om de plaatjes…in welke situatie is baby blij en in welke situatie is baby verdrietig?

(bekijk meer afbeeldingen)

1-2 jaar dreumes

Jouw kleine wil zoveel mogelijk leren; praten, lopen, rennen, zichzelf aankleden. Jij bent het grote voorbeeld voor je kleine en door jou te bestuderen ontdekt je dreumes wat mogelijk is.

Je kind kan zijn wensen uiten en ‘antwoorden’ op de wensen van anderen. Het imiteren is nog steeds hun manier om te communiceren met volwassenen.

2-4 jaar peuter

Nu leert je kleine ook met leeftijdsgenootjes communiceren door hen te imiteren. Door gebaren na te doen en woordjes na te zeggen, maar nog wel op een ondoordachte manier.

Jouw peuter wil je in alles imiteren. Met koken, telefoneren of schoonmaken. Dit imiteergedrag is voor je kleine niet alleen meer om te leren, maar ook omdat hij zich sociaal ontwikkelt en anderen wil helpen.

Misschien is het leuk om een fornuisje voor op de keukentafel tafel met boodschapjes aan te schaffen voor jouw kindje, zo kan er ‘meegeholpen’ worden in de keuken.

Vind hier mijn top 12 best beoordeelde houten speelkeukens voor nog meer mooie opties

Als jij verdriet hebt of een ander kindje huilt omdat hij zich pijn heeft gedaan, wil jouw kind graag troosten. Hij toont empathie en bezorgdheid.

Jouw kind heeft vast een favoriete pop die hij een flesje kan geven of kan troosten, en schattige poppen zijn er tegenwoordig veel te vinden.

Tijdens deze ontwikkelingsfase wordt het nog belangrijker om jouw gedrag als voorbeeld te stellen. Roken of schreeuwen in de buurt van je peuter is niet verstandig.

Zorg dat je een positieve houding hebt en probeer een goed rolmodel te zijn.

4-6 jaar kleuter

Kleuters en wat oudere kinderen imiteren op een meer doordachte, maar toch speelse manier de mensen in hun directe omgeving.

Op vierjarige leeftijd verandert de functie van imitatie, het is nu niet langer een communicatief middel, maar een middel tot het aanleren van.

Wil je graag dat jou kleine leert opruimen of schoonmaken, laat hem met een leuke set dan bijvoorbeeld lekker wat vegen en dweilen, of geef hem een leuke speelgoed stofzuiger, terwijl jij het huis op orde brengt.

Ook als je je kind sportief gedrag wil aanleren, speel dan nu en dan een leerzaam spelletje samen en laat zien dat verliezen soms ook kan gebeuren en dat het volgende keer weer beter zal gaan.

Bekijk hier 12 leuke spelletjes voor kinderen van 6 om te spelen & entertainen voor nog meer inspiratie

6-12 jaar schoolkind

Van 6 tot een jaar of 12 gaan kinderen steeds meer imiteren wat ze buiten of op internet of TV zien, ze krijgen interesse in beroepen.

Speelgoed dat aansluit bij de interesses van je kind is nu leuker dan ook.

Bijvoorbeeld in banen waarin indrukwekkende tractors, graafmachines en andere constructievoertuigen in voorkomen. Of hoe dieren verzorgd worden en hoe het eraan toegaat op de boerderij. Of wat dacht je van doktertje spelen?

Door om zich heen te kijken krijgen ze interesse voor bepaalde sporten of hobby’s.

12-17 jaar tiener

De tienerjaren zijn vaak turbulente jaren waarin de wereld steeds groter wordt en het imitatiegedrag van tieners soms tot risicovolle situaties kan leiden.

Beslissingen om wel of niet mee te doen met anderen – ofwel anderen te imiteren – worden beïnvloed door sociale informatie die tieners tot zich nemen.

Toch beïnvloedt ook het gezin nog steeds de tiener, al weegt de sociale info nu vaak zwaarder.

Hoe zit het met imiteren van broertjes en zusjes?

Leuk als broertjes en zusjes samen spelen en de oudere broer of zus een soort leiderschapsrol op zich neemt. Ze leren alle twee van elkaar, maar meestal imiteert het jongere kind de oudere broer of zus.

Het jongere kind wil al net zoveel kunnen als het oudere kind en soms zorgt dat voor een snellere (taal) ontwikkeling.

Het kan ook zijn dat als er een baby in het gezin wordt geboren, het oudere kind de baby imiteert om net zoveel aandacht te krijgen.

Het kan dus gebeuren dat het oudere kind bijvoorbeeld weer in zijn broek gaat plassen, terwijl het al lang zindelijk was.

Het oudere kind wil namelijk dezelfde aandacht als voordat de baby geboren werd. Dat maakt de gezinssituatie soms enigszins lastig.

Echter stimuleren en ontwikkelen de kinderen zich vaak samen. Let er wel op dat de één of de ander zich niet laat overheersen en alles imiteert wat de ander doet.

Imitatie tips

Zoals eerder gezegd, beginnen baby’s vanaf de geboorte al met nabootsen. Veel spelletjes waarbij ze jou kunnen imiteren zijn geweldig leuk!

Volg de gebaren en bewegingen van jouw lichaam of die van je kind. Dit zal je kleine aanmoedigen om te imiteren; gewoon om te zien of zijn gedrag nut heeft en invloed heeft op jouw reactie.

Zorg ervoor dat je je altijd op de hoogte van je kind bevindt, zodat hij makkelijk oogcontact met je kan maken en zien wat je aan het doen bent.

Je kan eventueel de box verhogen of je baby in de kinderstoel bij je zetten terwijl je aan het koken bent.

Als je de bewegingen van je kind imiteert vindt jouw kleintje dat heel erg grappig en geniet enorm van deze interactie.

Om het spelletje leuk te houden, kun je je gebaren, gezichtsuitdrukkingen en met je stem overdrijven.

Gebruik niet al te lange zinnen en spreek in eenvoudige taal. Beperk jouw zinnen tot drie woorden en spreek langzaam.

Herhaal je woorden terwijl je met gebaren en uitdrukkingen laat zien wat de woorden betekenen (denk aan ‘boos’ of ‘blij’).

Hoe langzamer je spreekt, hoe sneller je baby’tje woorden gaat herhalen. Oogcontact en plezier spelen een belangrijke rol.

Na verloop van tijd zal het imitatiegedrag van je kind alsmaar toenemen. Beslis voor jezelf welk gedrag je wel toelaat en welk gedrag je niet tolereert.

Het imitatiegedrag van jouw kind kan soms gevaar met zich meebrengen. Misschien ziet hij je een schoonmaakmiddel pakken en wil hij daar ook mee spelen.

Let goed op met agressieve middelen, messen, scharen en zorg ervoor dat de lades en kastjes goed dicht kunnen met een kinderslot.

Leg goed uit wat alleen geschikt is voor ‘grote’ mensen en vertel er ook bij waarom.

Welke conclusie trekken we uit het leren van imiteren?

Het is een feit dat we allemaal het gedrag van onze ouders kopiëren, al op heel jonge leeftijd, maar vaak ook nog op volwassen leeftijd.

Voor jouw kind is het niet meer dan normaal om een voorbeeld te zoeken, een rolmodel waarvan hij kan leren: JIJ!

Het is van groot belang dat je je daar bewust van bent. Ben jij positief ingesteld, dan zal jouw kind die instelling ook makkelijker meekrijgen.

Het imitatie-proces begint al als kleine baby, maar naarmate je kind groter groeit leert het steeds meer over jouw gewoontes.

Hij gaat deze als ‘normaal’ beschouwen, zorg er daarom voor dat deze gewoontes als goed voorbeeld kunnen dienen!

Lees ook: Complimenten geven aan je kind | Expert advies & leuke speeltips

Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.