Wanneer kan een kind klokkijken? Tips & spelletjes om tijdsbesef te stimuleren
Altijd wat te doen voor de vakantie of regenachtige dag?
Speelkeuze heeft nu de ultieme doeboek collectie, met meer dan 60 pagina's aan leuke kleurplaten en educatieve puzzels.
Vraagt jouw kleine vaak naar de tijd? Vraag jij jezelf af of het tijd wordt om jouw peuter of kleuter al te leren klokkijken?
Het antwoord op deze vragen hangt af van het tijdsbesef van jouw kind en dit hangt op zijn beurt weer af van de leeftijd van je kind.
Voor mijn zoon is alles nu nog gister en morgen, maakt niet uit of het 5 maanden geleden was waar hij het over heeft :)
Voordat een kind kan klokkijken moeten ze eerst hun tijdsbesef ontwikkeld hebben en vandaag, morgen, ochtend en avond kennen: meestal in groep 1-2. Vanaf groep 3 kunnen ze vaak de hele en halve uren benoemen. Echt goed leren klokkijken, inclusief digitaal klokkijken, kan tot hun 5e jaar duren.
Van peuter naar kleuter doeboek collectie
Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar
Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.
Koop bij Bol.comWat bespreken we in deze uitgebreide post:
Welke fases voor het leren klokkijken zijn er?
Om preciezer te zijn, de volgende fases in het leren klokkijken kunnen onderscheiden worden:
- In groep 1 begint zo’n beetje het besef van tijd bij de meeste kinderen, soms begrijpen ze al de dagen van de week en misschien de seizoenen; ze zijn klaar om te beginnen met het leren klokkijken!
- In groep 2 kunnen kinderen vaak al dagdelen begrijpen; bijvoorbeeld ‘woensdagochtend ga ik naar school en in de middag zit ik op voetbal’. Ze begrijpen wat ‘gisteren’ of ‘morgen’ betekent. Sommigen benoemen al de hele uren op een wijzerklok.
- In groep 3 kunnen veel kinderen al hele en halve uren benoemen op een wijzerklok.
- In groep 4 kunnen veel kinderen kwartieren benoemen en soms ook al 5 of 10 minuten voor/over heel en half. Ze zijn klaar om kennis te maken met een digitale klok.
- Eind groep 5 moet je kind wel kunnen klokkijken: op een wijzerklok en op een digitale klok moet hij de uren en minuten in principe kunnen benoemen.
Leukste klokspelletjes per leeftijd
Ik zet de leukste klokspelletjes voor aan de keukentafel even voor je op een rijtje, op volgorde van leeftijd:
- Vanaf 18 maanden de . Kinderen begrijpen zo wat de begrippen ‘dag’ en ‘nacht’ betekenen.
- Vanaf 2 jaar de Melissa & Doug klok, d.m.v. de kleuren en cijfers wordt je kind geholpen met het visualiseren van “kwart over” en “half”
- Vanaf 3 jaar is de een hele duidelijke met zijn felle kleuren
- Vanaf 4 jaar plak je situaties bij bepaalde tijden, zowel analoog als digitaal met het educatieve magneetspel van Janod
- Vanaf 6 jaar het domino klokspel: verbind de wijzers met de digitale tijden!
Ik zal er straks wat dieper op ingaan hoe je ze kunt gebruiken om het leren klokkijken te stimuleren.
Wat kun jij thuis doen om je kind te leren klokkijken?
Wil je je kind alvast een handje helpen bij het leren klokkijken? Dan geef ik je vast wat handige tips, volg deze 4 stappen en de basis is gelegd:
Breng je kind tijdbesef bij zodra het kan
Leren klokkijken is niet 1-2-3- gedaan. Het beseffen van tijd begint zo rond de 4 jaar met begrippen als ‘in de ochtend’, ‘in de middag’ of ‘in de avond’.
Misschien is dit een goeie tip: de . Met deze leren de hele kleintjes – vanaf een maand of 18 – wanneer het dag is voor beertje en wanneer het nacht is!
Geef je kind een educatieve klok om mee te spelen
Het is goed om voor je kind een duidelijke klok aan te schaffen waarmee je samen kan spelen.
Kies voor een klok met cijfers en met streepjes voor de minuten. Laat je kind wat met de klok en de wijzers spelen.
Kijk hier voor een leuke leerklok van Melissa & Doug. Deze klok is al geschikt voor kleintjes van 2 jaar. Je kindje kan aan de wijzers draaien en met de kleurenschijf wordt hij of zij geholpen met het visualiseren van “kwart over” en “half”.
Er zitten 13 dubbelzijdige tijdkaarten bij om mee te oefenen.
Benoem zo nu en dan de tijd gedurende de dag
Als het etenstijd is kan je de tijd benoemen, maar ook bijvoorbeeld als het bedtijd is; zo ontwikkelt het tijdsbesef van jouw kind zich nog beter.
Je helpt je kind ook door de tijdsduur te benoemen, bijvoorbeeld ‘We gaan over een half uurtje weg’.
Oefen eerst de hele uren met je kind
Houd thuis bij voorkeur de volgorde van klokkijken aan die op school wordt gehanteerd. Leer je kind eerst de hele uren met de kleine wijzer, pas daarna komen de halve uren aan bod.
Leren klokkijken op een wijzerklok
Een klok met wijzers – de zogeheten analoge klok – is soms best lastig te begrijpen voor kinderen.
Om kinderen op een simpele manier te leren klokkijken, kan het handig zijn om te beginnen met een klok die alleen een urenwijzer heeft en eentje met alleen een minutenwijzer.
Op de schaalverdeling aan de rand van de klok staan alleen de uren aangegeven.
Wat de minuten betreft moeten we het met slechts streepjes doen, soms best moeilijk voor onze kids. Ze hebben ook nog eens te maken met twee wijzers.
Want de twee wijzers, die allebei een mooi rondje rechtsom draaien, maar wel in een ander tempo – terwijl ze onderling ook nog met elkaar te maken hebben – zijn niet altijd heel makkelijk te begrijpen.
Want welke wijzer doet wat? Welke wijst de uren ook alweer aan en welke de minuten en wanneer gebruik ik de korte of de lange wijzer?
Leren klokkijken op een digitale klok
Bij het gebruik van een digitale klok moet je kind kunnen rekenen (dit is wanneer ze het kunnen leren), want deze klok telt door na 12.00 uur, tot aan 24.00 uur.
Kan jouw kind al goed genoeg rekenen?
Om de digitale tijd te kunnen begrijpen en benoemen, moet jouw kind – bij tijden na 12.00 uur – 12 uur af kunnen trekken van het betreffende uur: 16.00 uur – 12.00 = 4 uur ‘s middags.
Bij de minuten wordt nog het iets moeilijker, want dan gaat het om rekenen tot 60 en je kind moet nog eens de vier kwartieren in het uur begrijpen. Ook komt het goed van pas, als je kind de tafel van vijf kent.
De digitale klok komt meestal in groep 5 pas aan bod. Sommige kinderen vinden dit moeilijk, maar oefening baart kunst. Als je thuis met je kind wilt oefenen, lees dan even verder voor spelletjes die je samen kunt doen.
Spelletjes waarmee je leren klokkijken kunt stimuleren
Om te oefenen met analoog klokkijken, zou de educatieve klok ontwikkeld door Hans-Peter van Huisstede een goede kunnen zijn.
Veel kinderen vinden het moeilijk om te onthouden welke wijzer de minuten aanwijst en welke de uren. Op de educatieve klok is dat heel duidelijk, doordat er met kleuren wordt gewerkt.
De minutenwijzer, de minuten en de teksten in ieder kwadrant op de educatieve klok zijn in de kleur rood uitgevoerd; jouw kind begrijpt zo waarschijnlijk eerder dat deze bij elkaar horen.
De urenwijzer komt overeen met de uren, beiden in het zwart uitgevoerd.
Je ziet dat in ieder kwadrant een text staat; OVER – VOOR HALF – OVER HALF – VOOR. Iedere minuut heeft een cijfer. De tijd kan door jouw kind zo in 3 stappen worden benoemd, bijvoorbeeld “10 – OVER – 3”.
Om samen te oefenen met klokkijken, zowel analoog als digitaal is de site Klokrekenen.nl enorm fijn!
Je kan hier werkbladen maken en uitprinten, om het klokkijken thuis te oefenen. Je kunt kiezen uit analoge of digitale klokken. Je hebt ook nog eens keuze uit verschillende klokken, van eenvoudige tot moeilijke.
Wat mij betreft een echte aanrader!
Hier vindt je nog meer online spelletjes waarmee je het klok leren kijken kunt oefenen.
Dit is trouwens ook een hele leerzame klok! Deze klok is geschikt voor kinderen van 3 jaar en ouder.
Wat ontzettend handig is, als je kind kan lezen, is dat er op de korte rode wijzer ‘minuten’ staat geschreven en op de blauwe lange wijzer ‘uren’. De klok geeft ook iedere 5 minuten in cijfers weer, jouw kind ziet zo in een oogopslag wanneer het ‘vijf voor half is of bijvoorbeeld ’tien over vijf’.
Als jouw kind toch al regelmatig op de tablet zit, kan je hem eventueel ook klok leren kijken via een app. Hier zijn een paar voorbeelden:
- Jungle App: Leer hele en halve uren, kwartieren, vijf minuten en minuten. Kies zelf welk niveau, digitaal of analoog.
- Klokkijken met Juf Jannie: Hele uren, halve uren, kwartieren, vijf minuten en minuten. Ook hier kan je de tijd aflezen op een analoge klok en op een digitale klok. Juf Jannie leest de tijd ook hardop voor, ze maakt leuke sommen – voor op de klok – en vertelt er ook verhaaltjes bij.
Maar als je gewoon gezellig klok wil leren kijken aan de keukentafel kan dat met de volgende spelletjes.
Het educatieve magneetspel van Janod is hartstikke leuk voor kinderen vanaf 3 tot 7 jaar.
Het spel heeft 75 magneten en 8 kaarten, aan beide kanten bedrukt. Klap het boek open en met behulp van de magneten maak je na wat er op de gekozen kaart staat, ook de digitale tijd komt aan bod.
Een memory klokspel is ook heel leerzaam. Naast dat je kind memory speelt, oefent het ook met klokkijken. Je kind moet de juiste klokken bij elkaar zoeken.
Het mogen twee dezelfde wijzerklokken zijn of een digitale tijd in combinatie met een analoge klok. Je kunt het Melissa & Doug klok spel dat ik al eerder heb genoemd hier prima voor gebruiken.
Bij het domino klokspel – geschikt voor kinderen vanaf een jaar of 6 – moet je kind de juiste klok met wijzers of de digitale tijden met elkaar verbinden; ik speel dit spel zelf graag met mijn kinderen en heb gemerkt dat het erg leerzaam is.
Dan heb ik ook nog een heel leuke oefening voor je die je kind leert klokkijken en ook laat bewegen. Je kind jogt op een plek en jij laat een wijzerklok zien, met steeds een andere tijd.
Je kind noemt onder het joggen de aangegeven tijden op. Soms zorg je voor een grappige onderbreking, je geeft jouw kind de opdracht om bijvoorbeeld een rondje draaien als de klok 12.00 uur aangeeft en een dansje te maken als de klok 4 uur aangeeft.
Je kan de opdrachtjes zo gek maken als je zelf wilt: springen als een kikker of brullen als een leeuw.
Het is vooral leuk om dit spel met meerdere kids te spelen en er een wedstrijdje van te maken.
Conclusie
Laten we eerlijk zijn, het is gewoon fijn als jouw kind eenmaal kan klokkijken. Goed ook voor het zelfvertrouwen van je kind, want die voelt zich er een stukje zelfstandiger door.
Jouw kind gaat ook beseffen dat het belangrijk is om ergens op tijd te zijn. Fijn ook voor jou, want langzamerhand ben jij niet meer geheel verantwoordelijk voor het op tijd komen van je kind.
Verder is het natuurlijk handig als je je kind kan vertellen hoe laat hij thuis moet zijn, bijvoorbeeld voor het avondeten en ook hoe laat hij op moet staan.
Het is belangrijk voor jouw kind dat hij zowel analoog als digitaal kan klokkijken.
Lees ook: Wat is educatief speelgoed voor kinderen | let op deze 5 dingen
Altijd wat te doen voor de vakantie of regenachtige dag?
Speelkeuze heeft nu de ultieme doeboek collectie, met meer dan 60 pagina's aan leuke kleurplaten en educatieve puzzels.
Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.
