Waldorf Of Vrije School Antroposofisch Speelgoed: Wat Is Het?
Altijd wat te doen voor de vakantie of regenachtige dag?
Speelkeuze heeft nu de ultieme doeboek collectie, met meer dan 60 pagina's aan leuke kleurplaten en educatieve puzzels.
Wat maakt een speeltje, naast dat het gewoon natuurlijk speelgoed is eigenlijk tot een “Waldorf-speeltje”?
Omdat gezinnen de afgelopen jaren milieubewuster zijn geworden, produceren speelgoedmakers veel meer milieuvriendelijk en natuurlijk speelgoed om aan de toenemende vraag te voldoen.
Maar Waldorfscholen, ontstaan in de jaren twintig, hebben kinderen altijd al voorzien van speelgoed gemaakt van natuurlijke materialen, zoals hout, zijde, wol en katoen.
Waldorf is ontwikkeld door Rudolf Steiner en heet ook wel antroposofisch onderwijs.
Rudolf Steiner opende zijn eerste school in 1919 voor de kinderen van het Waldorf-Astoria bedrijf in Stuttgart. Dat is de reden dat zijn scholen vanaf dat moment bekend werden als Waldorf scholen.
Van peuter naar kleuter doeboek collectie
Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar
Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.
Koop bij Bol.comWat bespreken we in deze uitgebreide post:
Hoe verhoudt Waldorf speelgoed zich tot andere scholen?
Waldorf is wat wij vaak vrije school noemen, dus die zijn alvast hetzelfde, maar hoewel Waldorf en Montessori beide het belang van een connectie met de omgeving benadrukken, gaat Montessori op zoek naar echte wereld ervaringen waar Waldorf de creativiteit en fantasie van het kind voorop stelt.
Beide stromingen kijken dus naar zoveel mogelijk natuurlijk speelgoed, dus gemaakt van hout, maar rubber en dergelijk materiaal zou ook kunnen.
Waldorf kijkt daarnaast vaak ook nog naar speelgoed dat van zichzelf nog niet echt iets voorstelt, dus waar je kind zelf een betekenis aan kan geven. Dit is iets wat je niet in educatief speelgoed voor andere basisscholen zult vinden.
Kiezen voor houten speelgoed is sowieso al een goede stap richting meer duurzaam en verantwoord speelgoed, en Waldorf speelgoed is dan ook nog een stap richting speelgoed dat dichter bij de natuur staat, met onafgewerkt hout en duurzame materialen.
De stapelblokken van Grimm’s in Europa en de Branch Blocks van Guidecraft in Amerika met de bast er nog aan zijn daar denk ik wel het duidelijkste voorbeeld van.
Het is antroposofisch speelgoed waarbij het kind zelf kan bedenken wat het voor moet stellen. Zo wordt de creativiteit gestimuleerd.
Deze onregelmatig gevormde stukken kunnen op zichzelf worden gespeeld door vormen te bouwen, sorteren, tellen en vormen te maken.
Ze zijn ook een uitstekende bron van losse bouwstukken die je kind kan gebruiken in elke denkbeeldige wereld die ze maar willen bedenken, zoals boven op de afbeeldingen samen met de regenboogblokken waar Grimm’s misschien nog wel het meeste bekend om staat.
Elk blok is uniek in zijn vorm en maten en vormen kunnen van set tot set verschillen. De blokken worden individueel met de hand geschuurd en zijn daardoor vrij van scherpe hoeken en randen.
Beide merken hebben wel de bast er aangelaten, dus ze zijn een meer natuurlijk soort van speelgoed. Dat heet Waldorf op die manier, dus zo natuurlijk mogelijk spelen.
Ze zijn allemaal een beetje een andere vorm dus net een beetje schuin en zo kun je hartstikke leuke dingen gaan bouwen, dus de bedoeling is dan van kinderen om zoveel mogelijk hun eigen creativiteit erin te stoppen.
En doordat het opzichzelf nog niets is, kun je er echt alles mee. Zie je hoe fantasie en creativiteit van het kind stimuleren hier aan te pas komt?
Ik vond de antroposofische blokken van Grimm’s zelfs wat groter dan ik had verwacht op het plaatje en Grimm’s staat bekend voor leuk houten speelgoed. Deze zijn stevig en van kwaliteit en ze komen in een netje.
Zeker leuk, weer eens wat anders dan normale houten stapelblokken en kunnen we lekker voor de auto’s bijvoorbeeld een mooie boog bouwen om onder door te rijden, of een paar schattige dieren ze als rotsen laten gebruiken.
Dus een belangrijk kenmerk van een “Waldorf-speelgoed” is dat het voedzaam is voor de zintuigen van een jong kind.
Stel je de zintuiglijke ervaring voor van een peuter die een koude, harde plastic pop met synthetisch haar knuffelt en vervolgens een Waldorf-pop knuffelt die gevuld is met wol, bedekt met katoen met een kop zachte mohair.
Niet alleen is de Waldorf-pop esthetischer, maar zijn zachtheid en warmte zal een kalmerend en rustgevend effect hebben op een jong kind.
Zo werkt dat ook met Waldorf houten speelgoed.
Wat maakt iets Waldorf speelgoed?
Prachtig om te zien
Waldorf-speelgoed moet ook mooi zijn om te zien, omdat zicht net zo belangrijk is als aanraking. We willen kinderen opvoeden in een prachtige omgeving en hun speelgoed moet ook mooi zijn.
Door kinderen met schoonheid te omringen, dragen we niet alleen bij aan hun gevoel van welzijn, maar ontwikkelen we ook hun esthetisch bewustzijn en waardering.
Speelgoed dat is gemaakt van natuurlijke materialen, met rijke, natuurlijke kleuren en dat liefdevol met de hand is gemaakt, is uitnodigend en draagt bij aan het ‘levensgevoel’ van een kind.
Een kind zal veel eerder eerbied voelen voor een prachtig handgemaakt speelgoed en er goed voor zorgen dan voor een in massa geproduceerd plastic speelgoed.
Zoals Plato zo welsprekend erkende:
“Het meest effectieve soort onderwijs is dat een kind tussen mooie dingen moet spelen.”
De verbeelding inspireren
Rudolf Steiner, de oprichter van Waldorf-onderwijs, suggereerde dat het speelgoed van kinderen grotendeels onvervormd moest zijn om de verbeeldingskracht van een kind te stimuleren.
Wat betekent dit?
Waldorf-speelgoed is vaak eenvoudig, zonder veel detail. Waldorf-leraren zijn van mening dat speelgoed eenvoudig en open moet zijn.
Manden met boomtakken, speelzijde, stenen, dennenappels en schelpen kunnen allemaal worden omgevormd tot een groot aantal objecten.
Op een typische ochtend in een Waldorf-kleuterschool zou je waarschijnlijk zien dat schelpen geld worden; houten blokken worden voedsel; een klein stukje boomtak wordt een telefoon; zijde worden rokken en sluiers; enzovoorts.
Door kinderen objecten te geven die niet erg gevormd en gedetailleerd zijn, kunnen ze gemakkelijk meer dan één ding worden en de fantasie van kinderen de vrije loop laten.
Als je bekend bent met een Waldorf-pop, heb je ongetwijfeld gemerkt dat dergelijke poppen minimale gezichtskenmerken hebben en soms helemaal geen gezichten!
Is Waldorf speelgoed altijd educatief?
Waldorf speelgoed wordt misschien niet altijd als educatief bestempeld, maar in de eenvoud schuilt altijd iets van educatief speelgoed. Kinderen moeten namelijk hun fantasie gebruiken om er leuk mee te spelen, en dat kan altijd worden gezien als leerzaam.
Altijd wat te doen voor de vakantie of regenachtige dag?
Speelkeuze heeft nu de ultieme doeboek collectie, met meer dan 60 pagina's aan leuke kleurplaten en educatieve puzzels.
Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.
