Simpel speelgoed rotatie systeem: Montessori ideeën

door Joost Nusselder Geupdate op:  september 10, 2023

Speelgoed rotatie is het proces waarbij ouders regelmatig het speelgoed van hun kinderen veranderen en beperken tot een selectie van speelgoed dat ze op dat moment aanbieden. Dit proces omvat selecteren van speelgoed per categorie en zorgen dat er van elke categorie wat bijzit voor de volgende roulatie.

Onderzoek, zoals de studie van Dauch, C., Imwalle, M., Ocasio, B., & Metz, A. (2018), suggereert dat wanneer kinderen minder speelgoed in hun omgeving hebben, ze zich langer kunnen bezighouden met het spelen met één stuk speelgoed, waardoor ze beter kunnen focussen en meer creatief kunnen spelen. Bovendien helpt speelgoed roulatie ouders om de hoeveelheid speelgoed in huis te verminderen en een georganiseerde speelruimte te behouden. Het is ook een manier om kinderen te leren omgaan met beperkingen en keuzes te maken.

Speelgoed roulatie past goed in de Montessori-ideologie, die zich richt op het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen door middel van zelfstandig spel en het gebruik van materialen die passen bij hun ontwikkelingsniveau. Het sluit aan bij het idee van het bieden van een gevarieerde en uitdagende omgeving voor kinderen, waarin ze kunnen leren en groeien op hun eigen tempo.

De rotatieschema’s en het aantal speelgoed dat wordt gebruikt, hangen af van de leeftijd van het kind. Jongere kinderen hebben meestal minder speelgoed nodig en kunnen profiteren van eenvoudigere basisstukken die hun zintuigen stimuleren. Het categoriseren van speelgoed kan ouders helpen om gemakkelijk speelgoed te selecteren voor roulatie op basis van de leeftijd en interesses van het kind.

Het gebruik van de juiste opbergideeën is essentieel voor een effectief rotatiesysteem. Door speelgoed op een georganiseerde manier op te bergen, kunnen ouders gemakkelijk speelgoed wisselen en ervoor zorgen dat het speelgoed dat niet in gebruik is, uit het zicht en het bereik van het kind blijft.

Naast het zelf organiseren van speelgoed rotatie, zijn er ook diensten beschikbaar. Deze services bieden een abonnement waarbij ouders regelmatig nieuw speelgoed ontvangen en het oude speelgoed terugsturen. Dit heeft milieuvoordelen, omdat het helpt om het totale aantal speelgoed in omloop te verminderen en het gebruik van plastic te verminderen.

Van peuter naar kleuter doeboek collectie

Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar

Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.

Koop bij Bol.com

Hoe werkt het Montessori speelgoed rotatiesysteem?

Het Montessori speelgoed rotatiesysteem werkt volgens het principe dat minder speelgoed beter is. Het betrekt het kind bij het proces en bevordert de ontwikkeling op basis van leeftijd en interesse. Het speelgoed wordt regelmatig gewisseld, afhankelijk van de behoeften van het kind.

Uit een studie van Metz et al. (2017) blijkt dat het hebben van minder speelgoed in de omgeving een aanbeveling is die ergotherapeuten kunnen doen aan ouders en leraren van jonge kinderen. Dit sluit perfect aan bij de Montessori opvatting van educatie.

Er worden verschillende categorieën speelgoed gebruikt en als het kind om ander speelgoed vraagt, wordt dit genoteerd voor de volgende rotatie.

Hoe vaak rouleer je het speelgoed?

Je kunt speelgoed het beste elke 5 tot 12 dagen rouleren. Er is zo’n wijd bereik omdat het afhangt van de leeftijd en de behoeften van het kind. Van baby’s tot schoolkinderen loopt het schema op van 5 dagen tot een week naar één keer per week of twee weken.

• Voor baby’s (0 – 1 jaar) is elke 5 dagen tot een week ideaal zodat er altijd genoeg is om te verkennen
• Voor peuters (1 tot 3 jaar) is een wekelijkse rotatie van speelgoed ideaal. Ze zijn nog erg geïnteresseerd in verschillend speelgoed, maar kunnen nog niet goed kiezen.
• Voor kleuters (4 tot 5 jaar) is elke 7 tot 10 dagen het meest effectief, afhankelijk van hun persoonlijke voorkeuren.
• Voor kinderen op de basisschool (6 jaar) kan de rotatie van speelgoed minder frequent zijn zoals eens in de twee weken, omdat ze vaak al interesse hebben in andere activiteiten.

De meeste ouders stoppen met het rouleren van speelgoed rond de leeftijd van 6 jaar, wanneer kinderen in hun tweede ontwikkelingsfase komen en beginnen over te gaan naar andere hobby’s zoals lezen en knutselen.

Hoeveel speelgoed geef je in elke rotatie cyclus?

De meeste experts adviseren om ergens tussen de 8 en 12 speeltjes te geven. Acht is de minimumgrens zodat je van elke categorie wat kunt kiezen en bij meer dan 12 kunnen kinderen niet meer goed kiezen. Tien speeltjes werkte het beste voor ons thuis, na een aantal weken testen.

Volgens het onderzoek “The influence of the number of toys in the environment on toddlers’ play” van Dauch, Imwalle, Ocasio en Metz (2018), speelden kinderen in omstandigheden met minder speelgoedjes langer en op meer verschillende manieren met speelgoed.

Je kunt wel speelgoedsets maken waardoor er wat meer speelgoed tegelijk wordt aangeboden, omdat het als set bijelkaar hoort. Bijvoorbeeld meer LEGO bijelkaar, of een Playmobil boerderij, poppetjes en tractor. Dit kan helpen om met 10 speeltjes of speelsets goed uit te komen en toch een gevarieerd speelaanbod te bieden.

Uit een onderzoek van Neil Gray blijkt dat een typisch kind in totaal 238 speelgoedjes bezit, maar ouders denken dat ze dagelijks slechts met 12 ‘favorieten’ spelen. Meer dan de helft van de ouders gelooft dat hun kinderen steeds weer dezelfde speelgoedjes kiezen omdat ze te veel keuze hebben.

Daarom is het belangrijk om niet meer dan 12 uit te kiezen. Het is ook belangrijk te rouleren, omdat kinderen dan uiteindelijk met meer dan 5% van hun speelgoed spelen. Je wisselt hun 12 speeltjes namelijk wekelijks om.

Hoe categoriseer je speelgoed voor rotatie?

Je kunt speelgoed voor rotatie categoriseren op basis van verschillende aspecten. De belangrijkste categorieën zijn de onderstaande.

1. Muzikaal speelgoed: Dit omvat speelgoed dat geluiden produceert, zoals muziekinstrumenten of speelgoed met ingebouwde geluidseffecten.
2. Bouwspeelgoed: Dit zijn speelgoedsets waarmee kinderen kunnen bouwen en verschillende structuren kunnen maken, zoals blokken of LEGO.
3. Weg speelgoed: Ik kwam erachter dat mijn zoon heel anders speelt met weg speelgoed dan met bouwspeelgoed, dus voor ons is dit een aparte categorie. Dit is bijvoorbeeld een treinbaan of weg stukken, of een knikkerbaan.
4. Fantasierijk speelgoed: Dit speelgoed moedigt kinderen aan om hun verbeeldingskracht te gebruiken en zelf met verhalen te komen. Hier wil ik vaak ook graag een actief element zien.
5. Rollenspel speelgoed: Dit speelgoed moedigt kinderen aan om hun verbeeldingskracht te gebruiken en verschillende rollen na te bootsen, zoals keukensets, poppenhuizen of verkleedkleding. Dit speelgoed biedt comfort en bevordert de zorgzaamheid en sociale interactie van kinderen.
6. STEM/STEAM: educatief speelgoed dat wetenschap, technologie, bouwkunde of wiskunde stimuleert.
7. Puzzels en spellen: Dit speelgoed helpt bij het ontwikkelen van cognitieve vaardigheden en probleemoplossend vermogen. Het omvat puzzels, bordspellen en educatieve spellen.
8. Fysiek actief speelgoed: Dit speelgoed stimuleert lichamelijke activiteit en motorische vaardigheden, zoals fietsen, balansborden of springtouwen.
9. Creatief speelgoed: Dit speelgoed bevordert de creativiteit en artistieke vaardigheden van kinderen, zoals klei, verfsets of knutselmaterialen.
10. Grote speelhoek: Ik voeg ook altijd een groot speelhoek element toe zodat ze ergens aan kunnen staan.

Door speelgoed in deze categorieën te organiseren, kun je ervoor zorgen dat kinderen een gevarieerd aanbod hebben en verschillende vaardigheden kunnen ontwikkelen tijdens het spelen.

Mijn zoon speelt niet met knuffels en poppen, maar vindt robots erg leuk. Dit zou dus ook in die categorie kunnen passen.

Een enkele roulatie van speelgoed is bij ons bijvoorbeeld het volgende.

1. Speelkeuken: groot speelhoek element
2. Magneet tegels: bouwspeelgoed
3. Botley Codeer Robot: STEM/ STEAM
4. Bruder en Playmobil boerderij speelgoedset van tractor met boerderij, aanhangwagen, graansilo en graafmachine samen met gedroogde zwarte bonen: rollenspel speelgoed
5. Houten treinbaan: weg speelgoed
6. Machi Koro: spellen
7. Uno: spellen
8. Kinetisch zand met wat vormpjes: creatief speelgoed
9. Doktersset: fantasierijk speelgoed
10. Krasboek: creatief speelgoed

Ik zorg ervoor dat er altijd tekenmateriaal aanwezig is zoals potloden, stiften en papier. Daar doe ik dan altijd wat extra tekenmateriaal bij in de lijst van 10 zoals een krasboek, of verfstiften van Ooly. Daarnaast beperk ik ook de extra’s zoals doeboeken tot 2, zodat er daarbij ook altijd wat te doen is zonder overdaad aan materiaal.

Hoe kun je een speelgoed rotatiekaart gebruiken?

Je kunt een speelgoed rotatiekaart gebruiken om het speelgoed van je kind te organiseren en te roteren. Het gebruik van een kaart bestaat uit onderstaande stappen.

1. Kies een verscheidenheid aan speelgoed: Kies verschillende soorten speelgoed, zoals bouwstenen, puzzels, knuffels en muziekinstrumenten.
2. Creëer een rotatiesysteem: Maak een rotatieschema waarbij je het speelgoed in verschillende categorieën indeelt, bijvoorbeeld op basis van type, leeftijd of interesse.
3. Wijs een opbergplek toe: Wijs een specifieke opbergplek toe voor elk speelgoedcategorie. Dit kan bijvoorbeeld een plank, bak of kast zijn.
4. Bied hulp bij het kiezen: Help je kind bij het kiezen van speelgoed uit de aangewezen categorie voor die dag.
5. Roteren: Laat je kind het gekozen speelgoed gedurende een bepaalde periode gebruiken, bijvoorbeeld een week of een maand.
6. Observeren en aanpassen: Observeer hoe je kind met het speelgoed speelt en pas indien nodig de rotatie aan. Voeg nieuwe speelgoedcategorieën toe of verwissel speelgoed dat niet veel interesse opwekt.

Wat doe je als je kind speelgoed wil dat buiten de roulatie is?

Als je kind speelgoed wil dat die week niet beschikbaar is, kan je een alternatief aanbieden uit de huidige selectie, helpen begrijpen waarom het niet beschikbaar is en het belang van het rotatieproces uitleggen. Je kunt afspreken dat het er volgende week zeker bij zit en het samen vast afstrepen.

Wees ook niet bang om de regels een beetje te buigen en te genieten van het feit dat ze sommig speelgoed zo leuk vinden. Je kunt best afstemmen om een bepaald speelgoed erbij te pakken, maar zorg er dan wel voor dat ze ook een ander kiezen die dan weer in de kast gaat.

Het is belangrijk om positief en betrokken te blijven, en de verwachtingen vroeg te betrekken. Door je kind te betrekken bij het proces en alternatieven aan te bieden, kan je overconsumptie voorkomen en een betekenisvolle leerervaring bevorderen.

Rouleer je altijd al het speelgoed door?

Nee, je hoeft niet elk speeltje te rouleren. Het is wel een goed idee om af en toe speelgoed weg te doen, zodat het nieuw aanvoelt voor je kind, ook al is het de favoriete keuze van het moment. Dit kan wekelijks of om de paar weken, afhankelijk van wat voor jou werkt.

Het is belangrijk om een basislijst van speelgoed te hebben waar je uit kunt kiezen, zodat je regelmatig nieuw speelgoed kunt aanbieden.

Wat zijn de beste opslagideeën voor het gemakkelijk roteren van speelgoed?

Hier zijn een paar van de makkelijkste opslagideeën voor het roteren van speelgoed. Een speelgoed rotatie plank en speelgoed rotatie bakken zijn goede opties. De plank zorgt voor een overzichtelijke presentatie en de bakken helpen bij het organiseren en verdelen van het speelgoed in verschillende categorieën.

Deze twee opslagoplossingen zijn het meest populair, maar er zijn ook andere oplossingen nodig om speelgoed in de woonkamer te verbergen of groot of buitenspeelgoed op te bergen.

Speelgoed rotatie plank

Een speelgoed rotatie plank is een systeem waarbij speelgoed dat die week beschikbaar is voor je kind duidelijk ten toon wordt gesteld. Het idee erachter is dat slechts een beperkt aantal speelgoedsoorten tegelijkertijd beschikbaar is en welke dit zijn moet direct duidelijk zijn.

Dit helpt om de speelruimte overzichtelijk te houden en de speeltijd effectiever te maken.

Om de speelgoed rotatie plank te gebruiken, worden verschillende soorten speelgoed op een bepaalde periode op de plank geplaatst. Dit kan een deel van een open kast zijn of een speciaal kinderhoekje. Het kind heeft dan toegang tot deze items en kan ermee spelen.

Zo’n specifieke plank voor speelgoed helpt het bij het organiseren van het speelgoed en het creëren van een visueel aantrekkelijke omgeving.

Speelgoed rotatie bakken

Een speelgoed rotatie bak is een handige opbergoplossing voor speelgoed. Het bestaat uit doorzichtig plastic opbergbakken waarbij je gemakkelijk kunt zien wat erin zit.

Om het te gebruiken, plaats je verschillende soorten speelgoed in de bakken en label ze eventueel om het nog gemakkelijker te maken. Op regelmatige basis kun je de bakken rouleren, zodat er steeds nieuw speelgoed beschikbaar is om mee te spelen.

In sommige bakken zit een hele set die je met de bak gemakkelijk in één keer mee kunt nemen, zoals een complete treinset. In andere bakken zit verschillend speelgoed uit dezelfde categorie zodat je gemakkelijk eentje kunt kiezen voor roulatie.

De beste bakken die je kunt kiezen zijn plastic opbergcontainers, maar ook grote metalen kisten, doorzichtige plastic kubussen, en zelfs oude koffers kunnen dienst doen. Het belangrijkste is dat de bakken duurzaam zijn, goed afsluitbaar zijn en gemakkelijk kunnen worden opgeborgen.

Hoe sla je speelgoed op in de woonkamer zodat je het kunt verbergen?

Om speelgoed op te bergen en te verbergen in de woonkamer, zijn er verschillende mogelijkheden en tips.

Een optie is om opbergmeubels te gebruiken die extra ruimte bieden en gemakkelijk toegankelijk zijn. Denk aan grote lage tafels met verborgen opbergruimte, zoals manden of decoratieve geweven bakken. Deze bieden niet alleen opbergruimte, maar dienen ook als decoratieve elementen in de woonkamer.

Een andere creatieve oplossing is het gebruik van een poef of een zitbank met verborgen opbergruimte. Deze kunnen dienen als extra zitplaatsen en bieden tegelijkertijd een plek om speelgoed op te bergen.

Kasten en dressoirs met gesloten deuren zijn ook goede opties om speelgoed uit het zicht te houden. Ze bieden voldoende opbergruimte en zorgen ervoor dat de woonkamer netjes blijft.

Het belangrijkste is dat kinderen het niet continu zien en niet zien wat er in de opbergruimte zit, anders werkt het roulatie systeem niet goed.

Hoe sla je groot speelgoed op?

Om groot speelgoed op te bergen kun je grote opbergdozen die speciaal zijn ontworpen voor speelgoed gebruiken. Het is belangrijk om voldoende ruimte te hebben om het speelgoed op te bergen. Overweeg het toevoegen van planken, kasten of een kamer met voldoende opbergruimte.

Het gebruik van stapelbare bakken en manden kan helpen om het speelgoed georganiseerd te houden en te categoriseren. Als het speelgoed zo groot is dat het op zichzelf kan staan zou je het in de hoek van een kamer of op zolder kunnen zetten met een kleed eroverheen.

Hoe sla je buitenspeelgoed op?

Om buitenspeelgoed op te bergen kun je plastic opbergbakken gebruiken. Deze bieden voldoende ruimte en bescherming voor het speelgoed. De bakken kunnen gemakkelijk gestapeld worden, waardoor je ruimte bespaart en ook gemakkelijk worden schoongemaakt.

Een andere optie is het gebruik van een opbergkast of een ruime kast in de garage of schuur. Hiermee creëer je een georganiseerde en veilige plek voor het speelgoed.

Wat is een speelgoed rotatie abonnement?

Een speelgoed rotatie abonnement is een abonnementsservice waarbij ouders speelgoed kunnen ruilen uit een grote speelgoedbibliotheek. Je krijgt elke 2 weken of elke maand een doos thuis gestuurd met speelgoed dat past bij de leeftijd en je al dan niet zelf uit kon kiezen.

Hieronder vind je enkele van de populairste services.

• Whirli Kids in het Verenigd Koninkrijk is een speelgoed deel abonnementsservice waarmee je speelgoed kunt ruilen uit een grote speelgoedbibliotheek. Je kunt kiezen uit meer dan 1.000 speelgoed opties voor baby’s, peuters en kleuters.
• Toy Box Tots in het Verenigd Koninkrijk levert hoogwaardige speelgoeddozen om te huren, thematisch rond favoriete kinderboeken, voor kinderen van 1 tot 5 jaar. De dozen zijn zorgvuldig samengesteld voor vijf leeftijdsgroepen en bevatten een activiteitenblad met nieuwe ideeën om met je kind te spelen.
• Tiny Earth Toys in de VS is een speelgoed abonnementsservice die educatief, Montessori-geïnspireerd speelgoed biedt voor kinderen van 0-5 jaar. Het speelgoed wordt elke 2 maanden uitgewisseld, zodat kinderen toegang hebben tot een verscheidenheid aan leeftijdsadequaat speelgoed. Het speelgoed is gemaakt van hoogwaardige, milieuvriendelijke materialen en de service vermindert de noodzaak voor ouders om speelgoed te kopen en op te slaan.
• Toylibrary.co in de VS laat je twee speelgoedstukken kiezen per zending, je speelt ermee en retourneert het, en je betaalt geen extra kosten voor normale slijtage.
• Toy Exchange heeft in Canada tot veel enthousiasme geleid en verschenen al in verschillende media.
• Kiddostoysclub.nl in Nederland biedt eens per twee maanden een speciaal samengestelde tas met speelgoed voor je kind. Het concept is dat zij het speelgoed kiezen op basis van de leeftijd en voorkeuren van jouw kind, wat jou veel tijd bespaart bij het onderzoeken van speelgoed.

Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.