Houten speelgoed schoonmaken: Tips voor desinfectie en onderhoud

door Joost Nusselder Geupdate op:  augustus 25, 2023

Houten speelgoed is veilig, natuurlijk en duurzaam. Maar om te zorgen dat het lang mee gaat moet je het op de juiste manier onderhouden en schoonmaken.

Dit is belangrijk omdat kinderen, zeker baby’s, speelgoed in hun mond stoppen. Daarnaast spelen ze er veel mee en raken ze het aan waarna ze hun hand in hun mond stoppen of ze gebruiken om te eten.

Bij het schoonmaken van houten speelgoed moet je erop letten dat het wasproces compleet anders is dan het reinigen van plastic, met name omdat het poreus is. Dit betekent dat je het wel kunt wassen met water en azijn, maar niet kunt onderdompelen.

Maak onbewerkt hout dus altijd schoon met een doek en wat warm water en let erop dat de lak en verf op het speelgoed niet loslaat bij te hard schrobben.

Zo kun je het desinfecteren, ontsmetten en goed onderhouden en conditioneren.

Van peuter naar kleuter doeboek collectie

Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar

Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.

Koop bij Bol.com

Waarom is het belangrijk om houten speelgoed te reinigen?

Vanaf hun jonge leeftijd ontwikkelen kinderen een natuurlijke behoefte om alles in hun mond te stoppen door hun speelgoed te proeven.

Dit ‘smakelijke’ speelgoed gaat vaker wel, dan niet van de grond naar hun handen en daarna naar hun mond. Zo leren onze dreumesen namelijk de wereld verkennen! 

In feite weten jonge kinderen niet echt wat vuil en schoon is, het idee van hygiëne zullen ze pas leren door langzamerhand deel te nemen aan de dagelijkse huishoudelijke taken.

Omdat we onze kinderen willen beschermen tegen ziektekiemen en vuil, is het belangrijk om hun speelgoed schoon te maken.

Ook bij houten speelgoed kunnen – net zo goed als bij plastic speeltjes – vuil en bacteriën zich ophopen. Al wordt hout door zijn natuurlijke antibacteriële kwaliteit niet zo beïnvloed door ziektekiemen, als plastic speelgoed.

Het blijft wel belangrijk houten speelgoed zo nu en dan schoon te maken; niet alleen vanuit hygiënisch- en veiligheidsoogpunt, maar ook om de levensduur ervan te verlengen.

Schoon houten speelgoed ziet er bovendien nog mooier uit!

Waar moet je op letten bij het schoonmaken van houten speelgoed?

Hout is een natuurlijk materiaal, het is veilig en duurzaam, maar hout is ook poreus. Het wasproces zal dus totaal anders zijn, dan het reinigen van stof, plastic of metaal. Als je hout laat weken in water kan het speelgoed opzwellen en van vorm veranderen. 

Wanneer je overweegt je houten speelgoed te reinigen, vergeet dan niet om ook de onderhoudsinstructies van de fabrikant te raadplegen voor specifieke informatie over jouw artikelen.

Jouw doel is namelijk de speeltjes op een veilige manier schoon te maken, en je wilt ook dat het speelgoed lang mee gaat.

Kun je houten speelgoed schoonmaken met azijn?

Het is belangrijk nooit een reinigingsproduct of standaard desinfectiedoekjes voor hout te gebruiken, want deze producten zijn giftig voor je kind. Gebruik liever een milde, onschadelijke zeep en wat lauwwarm water, of wat natuurazijn.

Azijn is dus perfect voor speelgoed zoals houten treinrails en de wat grotere blokken omdat je in één keer een groot oppervlakte kunt aanpakken.

Kun je houten speelgoed wassen?

Hoe zorg je er dus voor, dat houten speelgoed niet beschadigd tijdens het reinigen, en tegelijkertijd veilig blijft voor je kind?

Wees zuinig met water bij het schoonmaken van houten speelgoed. Te veel vocht laat het hout kromtrekken of opzwellen. Gebruik slechts een vochtige doek of spons en droog het na het schoonmaken goed af.

Vermijd agressieve schoonmaakproducten als ammoniak, bleek, en allesreinigers. Deze beschadigen het houten speelgoed en zijn giftig voor kinderen.

Gebruik geen materialen die de afwerking kunnen beschadigen, als schuurpapier. Pak juist zachte doeken, zachte borstels, of sponsjes zonder schuurvlak.  

Kan houten speelgoed in de vaatwasser?

Houten speelgoed in de vaatwasser? Helemaal geen goed idee! Het teveel blootgesteld worden aan water doet het hout vervormen en opzwellen, zoals we net al schreven. 

Ook de hitte tijdens het wasprogramma kan het hout beschadigen. 

De wastabletten, of andere reinigingsmiddelen die je voor de vaatwasser gebruikt, zijn bovendien schadelijk voor het hout en voor je de kids.

Mocht het houten speelgoed heel erg vies zijn en denk je dat reinigen met een doekje, wat water en zeep niet voldoende is, dan kun je het eventueel professioneel laten reinigen.

Hoe maak je houten speelgoed schoon?

Goed, je weet nu dat je een houten speelgoedje nooit in water onder moet dompelen, want van vorm veranderen en nog eens de kleuren verliezen.

Houd het wasproces volledig natuurlijk, door bijvoorbeeld houten blokken te reinigen met een mild afwasmiddel, natuurlijke zeep, azijn (witte azijn of appelcider werkt goed), of een andere niet-giftige allesreiniger, maar altijd verdund met water.

1. Gebruik een doek en warm water om je houten speelgoed af te vegen, laat vervolgens aan de lucht drogen of veeg af met een droge doek voor een eenvoudige reiniging.
2. Voeg eventueel een mild afwasmiddel of azijn toe voor een desinfecterende reiniging.
3. Drogen in de zon is geweldig omdat het het droogproces versnelt en de zon een natuurlijke manier is om meer ziektekiemen te doden. Maar let op, want sterk zonlicht of langdurige blootstelling kan leiden tot kleurvervaging en scheurtjes dus check het regelmatig.

Je hebt dat fijne houten speelgoed in een mum van tijd weer in die kleine handjes.

Hoe moet je geverfd houten speelgoed schoonmaken?

Je kunt een milde zeep gebruiken en goed spoelen met een spons om geverfd of gelakt houten speelgoed schoon te maken.

Voorkom schuursponsjes of harde doeken, je zou de verf van houten speelgoed kunnen beschadigen. Dan komen er wellicht stukjes los en die kunnen in de mond van je kleine terechtkomen. Ook al is deze verf niet giftig, wil je dit niet!

Kun je onbewerkt houten speelgoed schoonmaken?

Ook onbewerkt houten speelgoed kun je schoonmaken op twee manieren: met milde zeep en water, of met azijn en water.

Voor de methode met milde zeep en water, begin je door milde zeep te nemen. Meng deze zeep met water, waarbij je 1 deel zeep en 4 delen water gebruikt. Nadat je hebt gemengd, dompel je een zachte doek in dit zeepachtige water, wring je hem uit zodat hij niet te nat is, maar vochtig.

Met de vochtige doek veeg je voorzichtig over het oppervlak van het houten speelgoed. Zodra je hiermee klaar bent, neem je een schone, droge doek en veeg je het speelgoed nogmaals af om er zeker van te zijn dat het helemaal droog en schoon is.

Met onbewerkt hout is het droogmaken van het speelgoed nog belangrijker dan bij speelgoed met verf of een dikke lak.

Als je de methode met azijn en water gebruikt, heb je witte azijn of appelazijn nodig. Meng deze azijn met water in gelijke hoeveelheden.

Hoe moet je houten speelgoed desinfecteren?

Gebruik witte azijn of appelcider, verdund met water, om je houten speelgoed te desinfecteren, laat vervolgens aan de lucht drogen of veeg het goed af met een doek. Dit zal het speelgoed volledig ontsmetten.

De beste manier om je houten speelgoed veilig schoon te maken en te desinfecteren, is door een 100% ecologische azijn te gebruiken, verdund in water.

Neem het houten speeltje goed af, en laat het vervolgens aan de lucht drogen of veeg het goed af met een droge doek.

Hoe moet je houten speelgoed onderhouden en conditioneren?

Afhankelijk van het houten item kan af en toe hydrateren nuttig zijn.

Soms kan houten speelgoed namelijk erg droog worden of barsten, vooral als het vaak blootgesteld wordt aan lucht en vocht. Het heeft dan extra aandacht nodig om mooi te blijven. 

Door het regelmatig te onderhouden en te hydrateren, blijft het speelgoed veilig voor kinderen en gaat het langer mee. 

Zorg ervoor dat je een 100% natuurlijke olie of bijenwas gebruikt; lijnzaadolie, kokosolie, olijfolie of arganolie werken goed, maar bijvoorbeeld ook een heerlijk ruikende bijenwas. 

Breng de olie of was aan met een zachte doek en wrijf het goed in. Laat het een aantal uren intrekken en veeg af met een schone doek.

Direct zonlicht kun je beter vermijden voor houten speelgoed, net als een vochtige plek. Bewaar het bij voorkeur dus in een droge en geventileerde ruimte.

Hoe verwijder je schimmel van houten speelgoed?

Schimmel kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Schimmel op houten speelgoed moet dan ook direct worden verwijderd! Zo kun je dat op een effectieve manier doen:

1. Verwijder schimmel met een borstel of een stukje keukenpapier.
2. Maak een oplossing van half water en half azijn, of water met wat druppels tea tree olie. Beide middelen zijn op natuurbasis, maar schimmelwerend.
3. Breng deze oplossing aan met een zachte doek. Behandel alle schimmelplekken en zorg ervoor dat de oplossing goed opgenomen wordt door het hout.
4. Laat het speelgoed helemaal opdrogen op een droge, geventileerde plek, maar niet in de zon! 
5. Herhaal de behandeling als dat nodig is. 
6. Als de schimmel niet verwijderd kan worden, gooi het dan weg.

Wat zijn de voordelen van goed onderhouden houten speelgoed?

Vergeet niet om houten speelgoed regelmatig te wassen en te onderhouden; maar nog belangrijker, zo hoef je jezelf ook geen zorgen te maken wanneer je kind er aan sabbelt.

Houten speelgoed heeft vele voordelen die, mits goed onderhouden, een leven lang met je kind mee kunnen groeien. Je kunt een massief houten speeltje dan zelfs van generatie op generatie doorgeven!

Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.