Mijn peuter speelt niet alleen | 6 tips om alleen spelen te stimuleren

door Joost Nusselder Geupdate op:  oktober 28, 2023

Het kan moeilijk zijn om je peuter te zien huilen wanneer je even weg moet om een klusje te klaren en ze toch echt even zelfstandig moeten spelen.

Jammerend en huilend, en kun je het waarschijnlijk toch niet opbrengen om ze even alleen te laten.

Maar dit gedrag is voor sommige peuters vrij normaal, en er zijn een paar dingen die je kunt doen om je zoon of dochter gelukkig alleen te laten spelen.

In dit artikel zal ik bekijken waarom peuters niet alleen willen spelen en wat je eraan kunt doen.

Als je peuter niet zelfstandig kan spelen wordt ook zijn afhankelijkheid van jou sterk vergroot.

Omgekeerd laat zelfstandige activiteit hem toe om autonomie te ervaren. Dat zeggen Éva Kálló en Györgyi Balog in hun boek De oorsprong van vrij spelen.

Er zijn veel ouders die bezorgd zijn over het onvermogen van hun kind om alleen te spelen.

Ze ervaren hun kind als extra behoeftig, te “gehecht” of te sociaal, of gewoon niet het type dat ooit zelfstandig kan spelen.

Maar dat bestaat niet.

Er zijn geen peuters die helemaal niet in staat zijn om de vreugde en voordelen van zelfgestuurd spelen te plukken.

Er is veel aan de hand tijdens de peuterjaren en onafhankelijk spelen is een heel belangrijke ontwikkelingsmijlpaal.

Spelen is een krachtig hulpmiddel om gevoelens te uiten, grenzen te leren kennen, de wereld te begrijpen en te leren hoe je met anderen om kunt gaan.

Onderzoekers hebben gemerkt dat problemen met spelen in de eerste plaats van ons ouders zijn, niet van onze kinderen.

En dat is goed nieuws, want het betekent dat het ook in onze macht ligt om het probleem op te lossen.

Van peuter naar kleuter doeboek collectie

Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar

Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.

Koop bij Bol.com

Je eigen invloed op zelfstandig spelen

De eerste stap is het herkennen hoe onze

• angsten,
• schuldgevoelens
• en verkeerde percepties het spel belemmeren.

Behalve dat we geloven dat ons kind van nature niet zo goed is op dit gebied, denken we misschien ook:

• Het is onze taak om met onze kinderen te spelen, of ze op zijn minst bezig te houden.
• Onze kinderen zullen op een dag laten zien dat ze klaar zijn om zelfstandig te spelen, maar tot die tijd moeten we gehoor geven aan hun klagende verzoeken om ‘met mij te spelen, mama!’ (waarbij niet mee gaan spelen wel moeilijk over je hart te verkrijgen is, toch?).
• Onze kinderen voelen zich misschien ook wel niet geliefd zoals wij, omdat onze eigen ouders ons negeerden. Het kan zijn dat jouw jeugd er zo uitzag en je nu over compenseert.
• Dat ons kind zeurt en huilt wanneer we hebben gezegd dat we nu niet kunnen spelen, betekent dat hij ons nu dringend nodig heeft, bang, verlaten en diepbedroefd is.

Er is één gemeenschappelijke zorg die geldig en waar is:

we kunnen en mogen kinderen niet dwingen om te spelen (alsof dat zelfs ook maar mogelijk is).

En ik zal hieraan toevoegen: we moeten ze niet eens overhalen om te spelen, omdat het overhalen

• signalen geeft aan kinderen dat we ons ongemakkelijk voelen,
• de neiging heeft om hun weerstand te vergroten tegen wat we willen dat ze doen,
• en zelfs een activiteit die zo aangeboren plezierig is als spelen in een karwei kan veranderen.

Waarom spelen sommige peuters niet zelfstandig?

Er is een grote onderliggende reden waarom sommige 2-jarigen en 3-jarigen het moeilijk hebben om te spelen zonder mama of papa erbij, en het heeft niet altijd te maken met het feit dat ouders echt té leuk zijn om er niet bij te hebben (sorry!).

De negatieve reactie van een kind op alleen spelen zonder een van hun ouders heeft juist vooral te maken heeft met hoe veilig ze gehecht zijn aan hun ouders.

Het huilen en het onvermogen om alleen te spelen wanneer een ouder uit het zicht loopt, is te wijten aan verlatingsangst.

Scheidingsangst is normaal bij jonge kinderen, vooral tussen de 8 en 14 maanden. Maar geen enkele ouder kan 24 uur per dag op zijn kind letten.

Onze misvattingen en projecties rond spelen kunnen het voor ons vrijwel onmogelijk maken om het enige te doen dat nodig is om onze kinderen lekker te laten spelen, namelijk:

simpelweg een limiet stellen om duidelijk, zelfverzekerd, comfortabel en kalm te zeggen wat we gaan doen (lunch maken, een kopje thee halen, naar de wc gaan) en hoe lang (ongeveer).

Idealiter laten we ons kind natuurlijk achter in een veilige, vertrouwde speelruimte waar het speelgoed en voorwerpen heeft die bij hun leeftijd passen.

En dan, het moeilijke deel: hem of haar toestaan ​​om een ​​versie van “neeee, ik wil dat je blijft” uit te drukken, wat waarschijnlijk meer zal klinken als:  “Hoe kun je me dit aandoen wrede, egoïstische ouder ?!” zonder dat je schuldgevoel je aanzet tot afzwakken van je limiet, of nog erger blijft of ze meeneemt.

Er is dus zeker plek voor schuldgevoelens als we besluiten onszelf dat te laten voelen, maar dat maakt loslaten om ruimte te maken voor spelen nog onmogelijker (voor zowel ouder als kind).

Het kan voor ons als ouders een uitdaging zijn om ons aandeel in het creëren van spelafhankelijkheden te erkennen.

Hoe laat je een peuter alleen spelen zonder een ouder?

Dus, als je een drukke ouder bent met een hele to-do-lijst (lees: wij allemaal) en je kind alleen moet spelen zodat je een paar dingen gedaan kunt krijgen, raak dan niet in paniek.

Er zijn enkele snelle oplossingen en eenvoudige benaderingen om onafhankelijk spelen voor peuters aan te moedigen:

• Modelleer hoe te spelen: Als een ouder tijd met zijn peuter doorbrengt, modelleren ze hoe spelen eruit moet zien. Als je kind eenmaal heeft geleerd hoe het spel “eruitziet”, zullen ze het spel zelf nadoen.
• Elimineer afleidingen: Zorg ervoor dat je tijdens het spelen met je kind alle technologie uitschakelt en afleiding minimaliseert. Het is gemakkelijk om de televisie aan te laten staan, een appje te beantwoorden of een zakelijke e-mail te beantwoorden, maar zorg ervoor dat je elke dag wat geconcentreerde tijd besteedt aan het spelen met je peuter, zodat ze ook zien hoe ononderbroken spelen is.
• Zorg voor speelgoed voor spelen met open einde: Wanneer een peuter creatief kan zijn zonder specifieke instructies of regels te hoeven volgen, spelen ze open spel, het soort spel dat zich prima leent voor solo-spel. Poppen, blokken, kleurpotloden en papier zijn een paar geweldige items om op de grond te plaatsen, zodat je peuter kan ontdekken en oppakken terwijl de items hun aandacht trekken.
• Houd speelgoed vers: Soms kan nieuw speelgoed de aandacht van een kind sneller trekken dan een ouder speelgoed, dus ik raad aan om maar één nieuw speelgoed tegelijk te geven om het kind tijd te geven met het nieuwe speelgoed. Als je geen nieuw speelgoed wilt kopen, overweeg dan bijvoorbeeld om speelgoed met vrienden te ruilen.
• Ga naar buiten om te trainen: Tijd doorbrengen in de natuur biedt ideale mogelijkheden voor onafhankelijk spel. De natuur trekt de aandacht van je kind, geeft ze de tools om creatief te zijn, en biedt de extra bonus van frisse lucht, beweging en een gezonde dosis van de broodnodige vitamine D.

Lekker naar buiten betekent voor peuters natuurlijk dat je wel meegaat, maar ze kunnen wel trainen om zelfstandig te spelen.

Jij kunt dan in ieder geval eindelijk tijd maken voor dat boek waar je aan wilde beginnen.

Je peuter begeleiden om zelfstandig te spelen

Hier is het proces om je peuter te begeleiden om alleen te kunnen gaan spelen.

De eerste stap is een korte speelsessie op vaste momenten die ze kunnen herkennen.

Bijvoorbeeld een playpen of grondbox net buiten de badkamer als je gaat douchen.

Als het een korte tijd is en een vast moment accepteren ze het vaak eerder, maar voor een kind dat niet goed alleen kan spelen zullen ze vragen om eruit te komen zodra je klaar bent met je activiteit.

Dus dan is het ongeveer 10-15 minuten waar ze echt lekker verdwalen in gedachten en spelen en eventjes hun behoeften vergeten, maar ze weten absoluut direct wanneer de douchetijd voorbij is!

Daarna had ik zelf geprobeerd korte momentjes voor mezelf te maken.

Zo begon ik met hem te vertellen dat ik even een kopje thee ging drinken op de bank en hij in de woonkamer zelf even moest spelen.

Af en toe kwam hij bij me maar telkens wees ik hem op de thee. En hij ging gelijk de eerste keer al best goed zelf spelen.

Toen hij zag dat mijn thee op was zei hij “leeg”, en was het de bedoeling dat ik weer mee ging spelen. Dat hadden we ook afgesproken. Lief!

Als dat goed lukt is het de tijd om te werken aan het verplaatsen van hun onafhankelijke spel naar hun eigen (afgesloten zodat het veilig is) kamer boven.

Om je nog zekerder te voelen dat het goed komt kun je er een videomonitor neerzetten.

De eerste keer dat je het probeert komt misschien je angst naar boven en kom je twijfelachtig over, of zeg je te vaak dat je nu weggaat en maak je er dus een heel ding van.

Dan krijg je veel gehuil en verzet.

Maar zet door en zorg dat je stellig bent en het gewoon als feit presenteert. Probeerde het de volgende dag gelijk opnieuw en vertelde het hem maar één keer.

Ze zullen misschien een beetje huilen wanneer je weggaat, maar als je stellig bent is de kans groot dat ze snel beginnen te spelen.

In het begin is het het moeilijkste want ze zullen nog veel huilen en klagen, maar het wordt steeds gemakkelijker.

Na een week of zo, als je het goed doorzet, zul je heel weinig of zelfs helemaal geen protest krijgen en zullen ze steeds sneller gelijk doorgaan met spelen.

Het beste werkt om het altijd op dezelfde plek te doen, dus op hun slaapkamer of wij doen bijvoorbeeld een speelkamer die we hebben ingericht.

En helemaal het beste werkt het om het altijd op hetzelfde tijdstip te doen, of in ieder geval bij dezelfde activiteit die jij gaat doen (die hopelijk elke dag op ongeveer dezelfde tijd plaatsvindt).

Bijvoorbeeld altijd als je

• gaat douchen,
• gaat koken,
• gaat stofzuigen
• of kort gaat werken aan je blog

Elke dag dezelfde tijd, dezelfde plaats, werk er hard aan om hem stellig te vertellen wat je gaat doen en voor hoe lang en daarna vol vertrouwen te vertrekken.

Hoe kun je eerst samen spelletjes doen met je peuter en daarna overgaan in alleen spelen?

Wanneer je eerst lekker samen speelt is het belangrijk dat je het alleen spelen alvast aankondigt. Bijvoorbeeld “ik help je even op weg en dan ga ik thee zetten”. Of “we spelen 15 minuten samen maar dan moet ik nog even wat werk afmaken”.

Doe ook een spel met je peuter wat niet te lang zal duren of een duidelijk eind heeft, dit maakt het gemakkelijker om de overgang te maken naar even zelfstandig spelen.

Welk speelgoed kan helpen om alleen spelen te stimuleren?

Effectief speelgoed voor zelfstandig spel moet in de eerste plaats veilig zijn om kinderen de vrijheid te geven om zonder gevaar te spelen. Het speelgoed moet ook veelzijdig zijn en meerdere speelmogelijkheden bieden. Speelgoed dat de verbeelding prikkelt, zoals poppen, bouwsets en muziekinstrumenten, leent zich uitstekend voor onafhankelijk spel.

Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.