Peuter speelt liefst alleen, niet met leeftijdsgenootjes

door Joost Nusselder Geupdate op:  november 2, 2023

Het kan teleurstellend zijn als je peuter of dreumes alleen speelt, vooral als zijn of haar leeftijdsgenoten samen als groep spelen.

Je voelt misschien een instinct om in te grijpen en eraan te werken om je kind koste wat kost vriendjes te laten maken.

Maar ingrijpen  is misschien niet altijd de beste optie en in de meeste gevallen moet je waarschijnlijk gewoon chillen.

“Ouders moeten echt hun best doen om hun eigen angsten en gevoelens niet op hun kinderen over te brengen”, zegt Sarah Ockwell-Smith, auteur van het boek Gentle Discipline.

Degenen die er het meest mee worstelen zijn ouders die van nature zelf erg extravert zijn met een brede kring van vrienden, die dan van nature introverte kinderen moeten opvoeden die liever alleen spelen, of met slechts één goede vriend.

Dit geldt vooral als je kind nog niet naar de kleuterschool is gegaan. Kinderen onder de vier zullen namelijk vaak parallel spelen.

Dat is wanneer twee kinderen in dezelfde kamer in de buurt van elkaar spelen, maar eigenlijk alleen spelen, zoals twee volwassenen die aan dezelfde tafel zitten, maar elk naar hun telefoon staart.

Parallel spelen is cruciaal, omdat het de manier is waarop kinderen socialiseren voordat hun gevoel voor sociale etiquette begint.

Het kan zijn dat je je zorgen maakt dat je dreumes of peuter veel alleen speelt.

• Misschien dat hij veel alleen speelt en niet met jou, maar dit is juist goed.
• Misschien dat hij veel alleen speelt en niet met leeftijdsgenootjes, maar parallel spelen (“naast” andere kinderen spelen) hoort juist bij de ontwikkeling.

Na verloop van tijd beginnen kinderen te begrijpen dat niet iedereen hetzelfde denkt en voelt.

Maar daarvoor, als ze ongelooflijk egocentrisch zijn, zal een jong kind geloven dat het speelgoed waarmee ze spelen van hen is, zelfs als dat niet het geval is en anderen er ook mee willen spelen.

Dit is de reden waarom sommige peuters als echte verwende nestjes spelen. En niemand wil met een verwend nest spelen.

Het resultaat is dat ouders een oordeel moeten vellen en moeten bepalen of

• hun kinderen liever alleen spelen,
• niet klaar zijn voor ontwikkeling of
• niet in staat zijn om mee te doen.

Echte moeilijkheden met sociale relaties kunnen een indicator zijn voor een autismespectrumstoornis en kinderen met andere speciale onderwijsbehoeften, zoals ADHD, kunnen moeite hebben om relaties met hun leeftijdsgenoten aan te gaan.

Maar vaak gaat het meer om de volwassenen die verwachten dat kinderen zich als volwassenen gedragen.

Introversie op zich is geen probleem dat moet worden gecorrigeerd. Sommige volwassenen zijn ook vaak liever alleen.

Ik houd van een leuk feestje met vrienden en familie, maar ben ook een introvert en ben op mijn 39e nog steeds graag in mijn eigen gezelschap.

Laat ze zichzelf zijn, ook al is het heel anders dan hoe jij als kind was, of denkt dat ze zouden moeten zijn.

Het ergste wat je kunt doen, is proberen ze te veranderen, proberen ze socialer te maken of meer met anderen te spelen. Dit werkt bijna altijd averechts!

Van peuter naar kleuter doeboek collectie

Educatieve spelletjes en kleurplaten voor 3 t/m 6 jaar

Dit e-book, samen met de bijbehorende printables, zal je peuter en kleuter heel erg leuk vinden. In elke fase van de ontwikkeling kan hij of zij er lekker mee spelen, samen met mama en papa.

Koop bij Bol.com

Sociale stadia van spelen

De beste manier om iets te leren is door te spelen.

Kinderen kunnen niet alleen spelenderwijs leren over wetenschap, wiskunde en techniek, maar ze kunnen ook belangrijke sociale vaardigheden leren tijdens het spelen.

Kinderen kunnen leren over het oplossen van problemen, voor zichzelf opkomen, besluitvormingsvaardigheden, in groepen werken, conflicten delen en oplossen.

Naarmate kinderen zich ontwikkelen en groeien, groeit ook hun manier van spelen.

Om iets beter te begrijpen in welke fase jouw peuter wellicht zit en zijn spel te kunnen volgen, laten we een korte blik werpen op hoe sociaal spel zich ontwikkelt en verandert in de tijd voor kinderen.

Er zijn zes fasen van sociaal spel en het begint bij de geboorte.

Vrij spel

Ik weet dat dit moeilijk te geloven is, maar het spel begint bij de geboorte.

Ken je die willekeurige bewegingen die zuigelingen maken zonder duidelijk doel? Dit is eigenlijk het begin van het spel.

Solitair spel

Deze fase, die begint in de kindertijd en veel voorkomt bij peuters, is wanneer kinderen zelfstandig beginnen te spelen.

Wanneer ze bezig zijn met eenzaam spelen, lijken kinderen tijdens dit soort spelen geen andere kinderen op te merken die in de buurt zitten of spelen.

Alleen omdat het begint in de kindertijd en de peutertijd, wil nog niet zeggen dat het moet stoppen.

Alle leeftijdsgroepen kunnen (en moeten!) Wat tijd hebben voor zelfstandig, eenzaam spel en het ene kind is hier sneller uit dan het andere.

Toeschouwer spelen

Toeschouwer spelen gebeurt het vaakst tijdens de peuterjaren, maar kan op elke leeftijd gebeuren. Deze fase is wanneer kinderen anderen zien spelen.

Het kind dat naar de anderen kijkt die spelen, mag vragen stellen aan andere kinderen, maar het kost meestal geen moeite om mee te doen.

Dit kan wel gebeuren als een kind verlegen is, niet zeker is van de regels of aarzelt om mee te doen aan het spel.

Parallel spel

Parallel spel wordt meestal gevonden bij peuters, hoewel het in elke leeftijdsgroep voorkomt.

Parallel spelen begint wanneer kinderen zij aan zij beginnen te spelen met andere kinderen zonder enige interactie.

Hoewel het lijkt alsof ze geen interactie hebben, letten ze wel op elkaar. Dit is het begin van het verlangen om bij andere kinderen te zijn.

Deze fase begint echt de basis te leggen voor de meer complexe sociale stadia van het spel.

Associatief spelen

Rond de leeftijd van drie tot vier jaar raken ze uiteindelijk meer geïnteresseerd in de andere kinderen dan in het speelgoed.

Op een gegeven moment zal een kind meer gaan communiceren met het andere kind waarmee ze spelen; dit wordt associatief spel genoemd.

Ze beginnen vragen te stellen en praten over het speelgoed en wat ze maken. Dit is het begin van het begrijpen hoe je met anderen om moet gaan.

Tijdens associatief spelen hebben kinderen binnen de groep vergelijkbare doelen (bijvoorbeeld: een toren bouwen uit blokken).

Ze stellen echter geen regels en er is geen formele organisatie.

Sociaal spel

Kinderen beginnen pas rond drie of vier te socialiseren. Ze beginnen ideeën en speelgoed te delen en volgen de vastgestelde regels en richtlijnen.

Ze spelen winkel en bedenken wie welke rol zal spelen. Ze kunnen samenwerken om iets te bouwen of misschien samen een eenvoudig spel spelen.

Dit is echt waar een kind sociale vaardigheden leert en beoefent, zoals samenwerken, flexibel zijn, om de beurt spelen en problemen oplossen.

Naarmate kinderen verder gaan in de spelfasen, wordt hun spel complexer en gaat het steeds meer om interactie met anderen.

Voor kinderen om sociale vaardigheden te oefenen, zoals samenwerken, compromissen sluiten en problemen oplossen, is de beste manier om dat te doen, ze te laten spelen.

Ze zullen de ritmes en melodieën van sociale interacties veel soepeler onthouden als we ze de tijd en ruimte geven om te spelen.

Kan spelen met je peuter het spelen met vriendjes schaden?

Nee, spelen met je peuter kan het spelen met vriendjes niet schaden. Het kan juist sociale vaardigheden en interactie bevorderen. Spelen met vriendjes en familie dragen allemaal bij aan een gezonde ontwikkeling en wanneer jij spelletjes met je peuter speelt leren ze dit ook.

Joost Nusselder, de oprichter van speelkeuze.nl is een content marketer, vader en houdt van het uitproberen van nieuw speelgoed. Hij kwam als kind al in aanraking met alles rondom spellen toen zijn moeder de Tinnen Soldaat begon in Ede. Nu maakt hij samen met zijn team hulpvaardige blog artikelen om trouwe lezers te helpen bij leuke speel ideetjes.